Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số toàn cầu, việc số hóa khu công nghiệp tại Việt Nam đang trở thành xu hướng tất yếu. Không chỉ giúp nâng cao hiệu quả quản lý, số hóa còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư, tối ưu hóa vận hành và hướng tới phát triển bền vững.
1. Thực trạng phát triển khu công nghiệp tại Việt Nam
1.1 Tổng quan
Tính đến hết tháng 7/2024, Việt Nam đã có 431 khu công nghiệp (KCN) và khu chế xuất được thành lập, với tổng diện tích khoảng 132,3 nghìn ha. Trong đó, 301 KCN đã đi vào hoạt động, tạo ra quỹ đất công nghiệp khoảng 89,9 nghìn ha.
Biểu đồ thể hiện số lượng khu công nghiệp theo khu vực
Tuy nhiên, theo báo cáo từ vietnam construction trong giai đoạn tháng 4 và tháng 5/2024, tỷ lệ đất khu công nghiệp hấp thụ có xu hướng giảm so với đầu năm. Cụ thể, diện tích đất công nghiệp hấp thụ trong tháng 5/2024 đạt khoảng 124,4 ha, giảm 55% so với cùng kỳ năm trước.
1.2 Hạ tầng giao thông
Việt Nam đang tích cực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, đặc biệt là giao thông. Một lợi thế lớn của các Khu công nghiệp hiện nay là khả năng kết nối giao thông thuận tiện. Khoảng 67% KCN được xây dựng gần các tuyến đường quốc lộ – trục giao thương quan trọng hỗ trợ vận chuyển hàng hóa. Ngoài ra, hệ thống đường cao tốc đang ngày càng hoàn thiện, đặc biệt là tuyến Bắc – Nam và các tuyến đường ven biển, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp và kinh tế ở các khu vực mà các tuyến này đi qua.
Tỷ lệ khu công nghiệp gần quốc lộ – lợi thế hạ tầng giao thông trong số hóa khu công nghiệp.
1.3 Hạ tầng điện
Chủ yếu các Khu công nghiệp hiện nay đang sử dụng nguồn điện lưới quốc gia. Bên cạnh đó, một số khu kết hợp nguồn điện lưới quốc gia với các nguồn điện khác như nhiệt điện, điện mặt trời, điện gió. Theo số liệu chúng tôi ghi nhận được, có gần 50% các Khu công nghiệp có các nhà máy trong khu đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang ngày càng chú trọng việc sử dụng các năng lượng tái tạo thay thế dần cho nguồn điện quốc gia, hướng đến tiêu chuẩn sản xuất xanh, Khu công nghiệp xanh.
Nguồn điện trong khu công nghiệp – đẩy mạnh điện mặt trời và năng lượng tái tạo phục vụ số hóa.
2. Xu hướng số hóa trong quản lý khu công nghiệp
2.1. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý
Việc ứng dụng các giải pháp công nghệ như hệ thống quản lý hạ tầng số, bản đồ số, và phần mềm quản lý dịch vụ khách hàng đang được triển khai tại nhiều KCN. Điều này giúp tối ưu hóa hoạt động sản xuất, quản lý và nâng cao giá trị gia tăng.
2.2. Phát triển khu công nghiệp thông minh
Mô hình KCN thông minh tích hợp các công nghệ như IoT, AI, và Big Data để giám sát và điều hành hoạt động sản xuất, quản lý năng lượng, và bảo trì thiết bị. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn giảm thiểu rủi ro và chi phí vận hành.
2.3. Chuyển đổi số trong doanh nghiệp
Theo thông tin từ Cổng thông tin chính phủ về chủ đề chuyển đổi số năm 2024, có đến 60% doanh nghiệp tại các khu công nghiệp, khu chế xuất đã ứng dụng các nền tảng số trong quản trị và sản xuất để thay đổi quy trình sản xuất, kinh doanh, tăng năng suất, hiệu quả hoạt động và giảm phát thải.
3. Chính sách hỗ trợ từ chính phủ
Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách nhằm thúc đẩy số hóa trong quản lý KCN. Nghị định 35/2022/NĐ-CP quy định về quản lý khu kinh tế, khu công nghiệp, đề ra phương hướng xây dựng và phát triển hệ thống KCN theo mô hình chính phủ số.
Ngoài ra, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cũng đặt ra yêu cầu cần thu hút, sử dụng có hiệu quả mọi nguồn lực đầu tư cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.
Tìm hiểu thêm: Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam sẵn sàng cho quy mô lớn hơn
4. Thách thức và cơ hội
4.1. Thách thức
- Hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ: Nhiều KCN vẫn chưa được trang bị đầy đủ hạ tầng công nghệ cần thiết cho việc số hóa.
- Thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao: Việc vận hành và quản lý các hệ thống công nghệ đòi hỏi đội ngũ nhân sự có trình độ chuyên môn cao.
4.2. Cơ hội
- Thu hút đầu tư nước ngoài: Việc số hóa KCN giúp nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến công nghệ và hiệu quả vận hành.
- Phát triển bền vững: Số hóa giúp giám sát và kiểm soát tốt hơn các yếu tố môi trường, hướng tới phát triển KCN xanh và bền vững.
5. Kết luận
Xu hướng số hóa khu công nghiệp tại Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư. Việc áp dụng công nghệ vào quản lý và vận hành KCN không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
TÌM HIỂU THÊM: Chuyển đổi số trong công nghiệp Việt Nam: Hướng đi tất yếu để bứt phá trong kỷ nguyên 4.0
Liên hệ tư vấn
Bạn đang tìm hiểu các giải pháp thông minh cho doanh nghiệp?
Liên hệ với VNTT ngay hôm nay để được Demo và tư vấn triển khai miễn phí!
Công ty CP Công nghệ & Truyền thông Việt Nam (VNTT)
– Địa chỉ: Tầng 16, Toà nhà WTC Tower , Số 1, Đường Hùng Vương, Phường Hoà Phú, Thành phố Thủ Dầu Một, Tỉnh Bình Dương .
– Hotline: 1800 9400 – 0274 222 0222
– Email: dvkh@vntt.com.vn
– Facebook: https://facebook.com/eDatacenterVNTT
– Zalo OA: https://zalo.me/edatacentervntt
