1. Hệ thống giao thông thông minh là gì?
Giao thông được ví như “xương sống” của mỗi quốc gia, ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế – xã hội. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, hệ thống giao thông thông minh (ITS) trở thành yếu tố không thể thiếu, giúp người dân di chuyển thuận tiện, an toàn, đồng thời hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc giám sát và điều hành giao thông hiệu quả.
ITS là hệ thống ứng dụng các công nghệ tiên tiến như cảm biến, điện tử, tin học, điều khiển, viễn thông,… để quản lý và điều hành hoạt động vận tải. Hệ thống này kết nối con người – hạ tầng – phương tiện trong một mạng lưới thông tin thống nhất, giúp việc lưu thông trong đô thị và trên các tuyến cao tốc trở nên nhanh chóng, thuận lợi hơn.
Theo báo cáo Imarc, thị trường “giao thông – vận tải thông minh” (smart transportation/tranportation infrastructure) tại Việt Nam được ước tính đạt khoảng 473,2 triệu USD năm 2024.Dự báo tăng lên khoảng 849 triệu USD vào năm 2033 với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) ~ 6,71% từ 2025–2033.
Thông qua liên kết với các trung tâm giám sát điều hành giao thông, ITS có khả năng thu thập, lưu trữ và phân tích dữ liệu thời gian thực, giúp giảm ùn tắc, hạn chế tai nạn và tối ưu an toàn giao thông.
2. Lợi ích của hệ thống giao thông thông minh
Nhờ tích hợp các công nghệ như Internet vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big Data) và máy học (Machine Learning), ITS mang lại lợi ích rõ rệt cho người dân, đơn vị vận hành – lực lượng chức năng và cơ quan quản lý.
2.1 Đối với người dân:
ITS mang đến kênh thông tin hai chiều:
- Cung cấp dữ liệu thời gian thực về thời tiết, tình trạng tắc đường, tai nạn, biển báo, điểm dừng nghỉ, lỗi vi phạm thường gặp,… giúp người tham gia giao thông đưa ra quyết định phù hợp.
- Đồng thời, người dân cũng có thể gửi phản hồi về sự cố hoặc tình trạng đường sá, hỗ trợ công tác quản lý và điều hành của cơ quan chức năng.
2.2 Đối với đơn vị vận hành và lực lượng chức năng:
ITS giúp giám sát và điều hành giao thông thông minh thông qua:
- Hệ thống camera và cảm biến giám sát vi phạm tốc độ, tải trọng.
- Cơ chế thu phí tự động giúp tiết kiệm chi phí và giảm ùn tắc tại trạm.
- Hệ thống liên lạc nhanh trong tình huống khẩn cấp, kết nối giữa người dân và cơ quan quản lý.
2.3 Đối với cơ quan quản lý nhà nước:
ITS cung cấp báo cáo thống kê, dự báo và phân tích dữ liệu giúp:
- Quản lý tình hình giao thông, hành vi vi phạm.
- Quy hoạch mạng lưới giao thông khoa học, hiệu quả.
- Quản lý tài sản và cơ sở hạ tầng giao thông.
- Xây dựng kế hoạch bảo trì, nâng cấp hạ tầng dựa trên dữ liệu thực tế.
3. Cách hệ thống giao thông thông minh hoạt động
Trung tâm Giám sát và Điều hành giao thông thông minh là “trái tim” của ITS. Tại đây, toàn bộ dữ liệu từ các tuyến đường được thu thập, phân tích và xử lý để phục vụ cho việc điều hành giao thông thời gian thực. Quá trình vận hành bao gồm 4 giai đoạn chính:
1.Thu thập dữ liệu:
Thông tin được ghi nhận qua AI camera, cảm biến, bộ định vị GPS, bộ nhận dạng xe tự động,… Các thiết bị này ghi lại dữ liệu về lưu lượng phương tiện, tốc độ, vị trí, biển số, trọng lượng, chủng loại xe,…
2.Truyền dữ liệu:
Dữ liệu được truyền về trung tâm điều hành một cách liên tục, đảm bảo tính chính xác và thời gian thực.
3. Phân tích dữ liệu:
Tại trung tâm, dữ liệu được làm sạch – tổng hợp – phân tích, giúp dự đoán lưu lượng, phát hiện sự cố, vi phạm và đưa ra cảnh báo sớm.
4. Cung cấp thông tin:
Thông tin được truyền ngược lại cho người dân qua biển báo điện tử, đài phát thanh, Internet, SMS,…
Đồng thời, tại trung tâm, dữ liệu được hiển thị trực quan dưới dạng biểu đồ, bảng thống kê để hỗ trợ lãnh đạo ra quyết định và hoạch định chính sách.
4. Thực trạng triển khai giao thông thông minh tại Việt Nam
Sự phát triển đô thị nhanh chóng tại Việt Nam kéo theo áp lực lớn về hạ tầng và quản lý giao thông. Nhận thấy điều này, Bộ Giao thông Vận tải đã ban hành Chương trình Chuyển đổi số ngành Giao thông đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, với mục tiêu:
- Đến năm 2025: 100% tuyến cao tốc được lắp đặt hệ thống ITS.
- Xây dựng các trung tâm điều hành giao thông đô thị thông minh tại các thành phố lớn và địa phương có nhu cầu.
Báo cáo từ Grand View Research cho biết: thị trường ITS Việt Nam đã đạt 823,1 triệu USD năm 2023 và được dự báo sẽ đạt 1.944,8 triệu USD (≈ 1,94 tỷ USD) vào năm 2030, với CAGR ~ 13,1% từ 2024–2030.
Theo Ministry of Transport of Vietnam (MoT) trong thông báo tháng 3/2024: đang xem xét mở rộng triển khai ITS trên các tuyến đường cao tốc nhằm “kết nối người – phương tiện – hạ tầng” và tối ưu hoá lưu thông an toàn, hiệu quả và thân thiện môi trường.
Hiện nay, nhiều tỉnh thành đang đẩy nhanh tiến độ triển khai ITS:
- TP. Hồ Chí Minh: Giai đoạn 2021–2025, thành phố ưu tiên đầu tư 7 dự án thuộc chương trình đô thị thông minh, tập trung vào ứng dụng công nghệ trong điều hành giao thông.
- Tại thành phố Thủ Đức cũ ( thuộc TP Hồ Chí Minh), đã đầu tư vào “Trung tâm Quản lý Giao thông Đô thị” (Urban Traffic Management Centre) và ứng dụng ITS + GIS + AI để điều chỉnh đèn tín hiệu, quản lý dữ liệu hạ tầng…
- Hà Nội: Đang xây dựng đề án giao thông thông minh, hướng tới cung cấp dịch vụ hữu ích cho người dân, doanh nghiệp, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
- Các địa phương khác như Huế, Đà Nẵng, Hải Phòng, Thái Nguyên,… cũng đang đầu tư phát triển hạ tầng ITS đồng bộ và hiện đại.
Một ví dụ tiêu biểu là tuyến cao tốc thông minh Nha Trang – Cam Lâm, thuộc dự án cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1. Tuyến này được trang bị toàn diện hệ thống ITS gồm:
- Hệ thống giám sát điều hành tuyến và hầm,
- Trạm thu phí không dừng (ETC) hoàn toàn không barie,
- Hệ thống thông tin – liên lạc – camera giao thông hiện đại,
với tổng giá trị đầu tư gần 350 tỷ đồng.
5. Kết luận
Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ trong lĩnh vực giao thông thông minh. Dù còn nhiều thách thức về hạ tầng, nguồn lực và tốc độ đô thị hóa, việc triển khai ITS một cách bài bản và khoa học sẽ góp phần quan trọng trong việc:
- Giảm ùn tắc, tai nạn giao thông,
- Tăng hiệu quả quản lý,
- Và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Hệ thống giao thông thông minh không chỉ mang lại trải nghiệm an toàn và tiện lợi cho người dân, mà còn là bước tiến tất yếu trong hành trình hướng tới thành phố thông minh – xã hội hiện đại của Việt Nam.
Liên hệ ngay hôm nay!
Bạn đang tìm kiếm một giải pháp quản lý khu công nghiệp và đô thị thông minh toàn diện ?
Liên hệ với VNTT ngay hôm nay để được Demo và tư vấn triển khai miễn phí !
—————————–
Công ty CP Công nghệ & Truyền thông Việt Nam (VNTT)
– Địa chỉ: Tầng 16, Toà nhà WTC Tower , Số 1, Đường Hùng Vương, Phường Bình Dương, Thành phố Hồ Chí Minh.
– Hotline: 1800 9400 – 0274 222 0222
– Email: marketing@vntt.com.vn
– Facebook: https://facebook.com/eDatacenterVNTT
– Zalo OA: https://zalo.me/edatacentervntt
